Formy prowadzenia biznesu. Kiedy lepiej działać jako osoba fizyczna, a kiedy poprzez spółkę lub fundację rodzinną?
Wybór formy prowadzenia działalności lub zarządzania majątkiem to jedna z kluczowych decyzji, która wpływa na bezpieczeństwo prawne, podatki i efektywność finansową. Osoba fizyczna, spółka czy fundacja rodzinna, każda z tych form ma inne konsekwencje oraz inne zastosowanie. Poniżej przedstawiamy najważniejsze różnice i praktyczne wskazówki, które pomogą dobrać odpowiednie rozwiązanie.
Działanie jako osoba fizyczna (JDG)
Jednoosobowa działalność gospodarcza—zalety
Działanie jako osoba fizyczna charakteryzuje się przede wszystkim prostotą, nie wymaga takich formalności jak chociażby związanych z rejestracją spółki, a koszty prowadzenia działalności są stosunkowo niewielkie. Rozliczenia JDG są przejrzyste ponieważ wszystkie dochody ujmuje się w rozliczeniu PIT. Taka forma daje także pełną swobodę działania, umożliwiając szybkie podejmowanie decyzji i pełną kontrolę nad majątkiem oraz bieżącą działalnością.
Rozwiązanie to sprawdza się zwłaszcza wtedy, gdy biznes prowadzony jest na niewielką skalę i nie wiąże się z dużym ryzykiem. Jest korzystne także wtedy, gdy można skorzystać z prostych form opodatkowania, takich jak ryczałt. To również odpowiednia forma, jeśli nie ma potrzeby rozdzielania majątku prywatnego i firmowego lub gdy inwestuje się okazjonalnie.
JDG—ryzyka
Działanie jako osoba fizyczna wiąże się z pełną odpowiedzialnością majątkiem prywatnym, co oznacza, że w razie problemów finansowych ryzykuje się również mieszkaniem, samochodem czy oszczędnościami. Dodatkowo taka forma nie daje dostępu do rozwiązań podatkowych, które są dostępne w spółkach, co może ograniczać możliwości optymalizacji i zwiększać ogólne obciążenia finansowe.
Działanie poprzez spółkę – zwykle kapitałową
Najczęściej wybieranymi formami prowadzenia działalności gospodarczej są spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz prosta spółka akcyjna (PSA). Spółka z o.o. cieszy się dużą popularnością ze względu na przejrzyste zasady funkcjonowania oraz ograniczenie odpowiedzialności wspólników wyłącznie do wysokości wniesionych wkładów. Podobnie działa prosta spółka akcyjna. PSA dodatkowo oferuje dużą elastyczność w zakresie struktury właścicielskiej, kapitału akcyjnego i zasad działania, dzięki czemu jest atrakcyjną formą zarówno dla początkujących przedsiębiorców, jak i dla bardziej zaawansowanych projektów biznesowych.
Spółka akcyjna to natomiast forma prawna przeznaczona przede wszystkim dla większych przedsięwzięć, często o charakterze inwestycyjnym lub o planach rozwoju na szeroką skalę. Jej kluczową zaletą jest całkowity brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki, którzy ryzykują jedynie wniesionym kapitałem. Spółka akcyjna umożliwia także pozyskiwanie finansowania poprzez emisję akcji, co otwiera drogę do większych inwestycji i dynamicznego rozwoju. Jest jednak bardziej sformalizowana i wymaga wyższego kapitału zakładowego.
Zalety działania poprzez spółkę
Prowadzenie działalności w formie spółki daje szereg istotnych korzyści. Najważniejszą z nich jest ograniczona odpowiedzialność wspólników, szczególnie widoczna w spółce akcyjnej, a ograniczona w spółce z o.o. i PSA. Spółka pozwala również na zastosowanie elastycznych form optymalizacji podatkowej, ponieważ środki można wypłacać w różny sposób, m.in. jako dywidendę, wynagrodzenie zarządu, usługę, najem czy licencję. Dzięki wyodrębnieniu majątku firmowego i prywatnego zwiększa się bezpieczeństwo właścicieli. Dodatkowo funkcjonowanie w formie spółki wzmacnia wiarygodność biznesową dla potencjalnych kontrahentów.
Spółka—ryzyka i ograniczenia
Prowadzenie działalności w formie spółki wiąże się z dodatkowymi obowiązkami oraz wyższymi kosztami. Wymaga prowadzenia pełnej księgowości, co przekłada się na większe wydatki na obsługę księgową. W przypadku spółek akcyjnych trzeba ponadto uwzględnić koszty sporządzania uchwał w formie aktu notarialnego oraz konieczność badania sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów. Funkcjonowanie spółki oznacza również obowiązek zachowania licznych formalności, takich jak zgłoszenia i aktualizacje w KRS, organizacja zgromadzeń czy przygotowywanie corocznych sprawozdań. Wszystko to sprawia, że prowadzenie spółki jest bardziej sformalizowane i czasochłonne niż działalność jako osoba fizyczna.
Działanie poprzez fundację rodzinną
Fundacja rodzinna oferuje szereg korzyści, dzięki którym staje się atrakcyjnym narzędziem do ochrony i zarządzania majątkiem. Wniesiony do niej majątek jest skutecznie chroniony, ponieważ nie podlega egzekucji prowadzonej przeciwko beneficjentom. Fundacja zapewnia także stabilne planowanie sukcesji. Funkcjonowanie fundacji rodzinnej nie zależy od życia fundatora, co pozwala zachować majątek w rodzinie przez wiele pokoleń. Dodatkowo korzystne są zasady opodatkowania, w tym brak CIT aż do momentu wypłat oraz preferencje podatkowe dla najbliższej rodziny. Elastyczne zasady zarządzania umożliwiają dostosowanie statutu do indywidualnych potrzeb i specyfiki rodzinnego majątku.
Zalety prowadzenia działalności poprzez fundację rodzinną
Fundacja rodzinna jest szczególnie dobrym wyborem, gdy priorytetem jest zabezpieczenie majątku przed ryzykiem gospodarczym, rozwodami czy roszczeniami spadkobierców. Sprawdza się również w przypadku posiadania większego majątku: spółek, nieruchomości lub aktywów inwestycyjnych. To także korzystne rozwiązanie dla firm rodzinnych, które chcą zapewnić płynną i bezkonfliktową sukcesję, oraz dla osób preferujących pasywne czerpanie dochodów przy jednoczesnej optymalizacji podatkowej.
Ryzyka i ograniczenia związane z prowadzeniem działalności przez fundację rodzinną
Fundacja rodzinna wiąże się również z pewnymi ograniczeniami. Nie może prowadzić pełnej działalności gospodarczej w klasycznym rozumieniu, gdyż jej działalność jest limitowana przepisami ustawy. Ponadto wymaga utworzenia statutu, powołania organów oraz prowadzenia odpowiedniej sprawozdawczości, co wiąże się z dodatkowymi obowiązkami formalnymi. Dodatkowo wypłaty kierowane do dalszych krewnych lub osób spoza rodziny podlegają wyższemu opodatkowaniu, co może ograniczać elastyczność finansową fundacji.
Skontaktuj się z nami
Plac Powstańców Śląskich 8/3
53-314 Wrocław
tel: 71 333 90 90
mail: kancelaria@chudzikowski.pl
Kancelaria Chudzikowski S.K.A.
NIP 899-291-43-44
Pl. Powstańców Śląskich 8/3 53–314 Wrocław
Nr konta w Nest Banku 24 2530 0008 2041 1071 5731 0001