Korzystanie z samochodu przez Prezesa Fundacji Rodzinnej – czy jest objęte podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT)?

Prezes fundacji rodzinnej będący jednocześnie fundatorem i jednym z beneficjentów fundacji rodzinnej korzystając z nabytego przez fundację pojazdu w celu wypełniania obowiązków wynikających ze sprawowanej funkcji w zarządzie fundacji oraz okazjonalnie do spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów fundacji nie obciąży fundacji rodzinnej podatkiem dochodowym od osób prawnych – taka teza postawiona została przez jedną z osób kierujących zapytanie do dyrektora Krajowej Izby Skarbowej. Po analizie stanu faktycznego stwierdzono, że teza jest słuszna, jedynie w części dotyczącej sprawowania funkcji w zarządzie fundacji.

Korzystanie z pojazdu do celów zarządu fundacją

Wskazać należy, że wypełnienia obowiązków wynikających ze sprawowanej funkcji w zarządzie fundacji jest związane z prowadzeniem dozwolonej przez fundację rodzinną działalności gospodarczej zgodnie z art. art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej. Na podstawie art. 54 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej, do zadań zarządu należy:

1) prowadzenie spraw fundacji rodzinnej oraz reprezentowanie jej;

2) realizacja celów fundacji rodzinnej określonych w statucie;

3) podejmowanie czynności związanych z zapewnieniem płynności finansowej i wypłacalności fundacji rodzinnej;

4) tworzenie, prowadzenie i aktualizowanie listy beneficjentów zgodnie z przepisami ustawy oraz zasadami zawartymi w statucie;

5) informowanie beneficjenta o przysługującym mu świadczeniu;

6) spełnianie świadczenia przysługującego beneficjentowi.

Dyrektor KIS podkreśla, że bez znaczenia jest fakt, że prezes zarządu jest również beneficjentem i fundatorem fundacji. Członek zarządu nie otrzymuje od fundacji rodzinnej żadnego „świadczenia” w takiej sytuacji, ponieważ prawo korzystania przez niego z samochodu ograniczone jest wyłącznie do działalności gospodarczej fundacji określonej w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej, w zakresie której to fundacja rodzinna jest zwolniona z CIT. Stanowi o tym art. 6 ust. 1 pkt 25 w zw. z art. 6 ust. 7 ustawy o CIT. W analizowanym przypadku, nie można więc mówić o jakiejkolwiek korzyści członka zarządu, będącym jednocześnie beneficjentem fundacji, uzyskanej przez niego zarówno w sposób bezpośredni, jak i pośredni.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o fundacji rodzinnej zwalnia się od podatku fundację rodzinną. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 25, nie ma zastosowania do działalności gospodarczej fundacji rodzinnej wykraczającej poza zakres określony w art. 5 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.

Korzystanie z pojazdu dla okazjonalnego spełnienia świadczeń na rzecz beneficjentów

Fundacja rodzinna w przypadku beneficjenta będącego sobą fizyczną może w szczególności pokrywać koszty jego utrzymania lub kształcenia, o czym stanowi przepis art. 2 ust. 3 ww. ustawy.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej:

Fundacja rodzinna jest osobą prawną utworzoną w celu gromadzenia mienia, zarządzania nim w interesie beneficjentów oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundator określa w statucie szczegółowy cel fundacji rodzinnej.

Każde tego typu świadczenie wiąże się jednak z koniecznością zapłacenia podatku CIT przez fundację rodzinną na podstawie art. 24q ust. ustawy o CIT. Podstawę opodatkowania w tej sytuacji stanowi przychód odpowiadający wartości świadczenia.

Rozpoczynając analizę sytuacji, w której to samochód wykorzystywany będzie w celu okazjonalnego spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów np. zawiezienie beneficjentów do ośrodków kształcenia, czy na zajęcia sportowe wskazać należy, że przepisy dotyczące fundacji rodzinnych wiążą wystąpienie zobowiązania podatkowego w CIT po stronie fundacji z przekazaniem lub pozostawieniem do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio świadczenia na rzecz beneficjenta.

Na podstawie art. 24q ust. 1 ustawy o CIT:

Podatek dochodowy od przekazanego lub postawionego do dyspozycji przez fundację rodzinną bezpośrednio lub pośrednio:
1) świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej,
2) mienia w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej,
3) świadczenia w postaci ukrytych zysków
‒ wynosi 15% podstawy opodatkowania.

Niewątpliwie używanie zakupionego w celu działalności statutowej samochodu do zapewnienia środków transportu beneficjentom zakwalifikować należy jako świadczenie w ujęciu cywilistycznym, stroną świadczącą będzie członek zarządu, natomiast stroną otrzymującą – beneficjenci.

Beneficjenci więc będą pośrednio (za pomocą członka zarządu) korzystać z pozostawionego do dyspozycji przez fundację samochodu. Działanie takie spełnia dyspozycję art. 24q ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT w zw. z art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że użycie samochodu w celu wyżej nakreślonym podlegało będzie opodatkowaniu 15% podatkiem od osób prawnych.

Wnioski

Korzystanie z pojazdu przez prezesa zarządu Fundacji, który jest także fundatorem i jednym z beneficjentów Fundacji, do spełniania świadczeń na rzecz Fundacji nie będzie opodatkowane CIT, w szczególności w ramach świadczeń z art. 24q ust. 1 pkt 1 lub pkt 3 ustawy o CIT.

Korzystanie z samochodu osobowego przez prezesa zarządu fundacji do spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów będzie podlegało opodatkowaniu 15% podatkiem od osób prawnych (z uwzględnieniem art. 24q ust. 5 ustawy o CIT).

Zdaniem organu, w przypadku korzystania przez beneficjenta z składnika majątkowego fundacji (samochodu) samodzielnie w ramach spełniania na jego rzecz świadczeń, określonych w statucie fundacji rodzinnej, będziemy mieli do czynienia z sytuacją postawienia do dyspozycji bezpośrednio świadczenia, o którym mowa w art. 2 ust. 2 ustawy o fundacji rodzinnej, w postaci składnika majątkowego fundacji rodzinnej.

Podstawa prawna: ustawa o fundacji rodzinnej, ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych.

Źródło: https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/581982