Kredyty frankowe — dochodzenie roszczeń

Czym są kredyty frankowe i co stanowi o ich specyfice?

Większości osób tzw. kredyty frankowe kojarzą się z kredytami udzielonymi przez bank w walucie franka szwajcarskiego (CHF), czyli klasycznymi kredytami walutowymi. Jednak, te kilkaset tysięcy kredytów, które zostały udzielone przez banki frankowiczom (głównie w latach 2003-2011), wcale nie są kredytami walutowymi, a kredytami waloryzowanymi, wśród których rozróżniamy kredyt indeksowany oraz kredyt denominowany.

Kredyty frankowe — kredyt indeksowany

Kredyt indeksowany to rodzaj kredytu, w którym bank wypłaca pieniądze w złotych polskich, jednak wysokość zadłużenia przelicza się na walutę obcą według kursu kupna waluty w momencie wypłaty środków. Przeliczenie to (np. na CHF) jest nazywane indeksacją. Dla takiego kredytu zadłużenie całościowe jak i wysokość konkretnej raty wyrażane jest w walucie obcej. W przypadku kredytu indeksowanego wysokość każdej raty przelicza się dopiero w dniu wymagalności – w dniu spłaty raty. Wysokość każdej raty zależy od przeliczenia jej na złotówki po kursie sprzedaży obowiązującego w danym dniu w tabeli kursowej banku. Kredytami indeksowanymi były kredyty udzielane m.in. przez: mBank, BRE Bank, MULTIBANK, Bank Millennium, GE Money Bank (przejęty przez BPH), POLBANK (przejęty przez Raiffeisen), Getin Bank, Getin Noble Bank, Metrobank, Dombank, Eurobank, Polbank EFG, Santander, Kredyt Bank oraz ING Bank Śląski.

Kredyty frankowe — kredyt denominowany

W kredycie denominowanym wnioskowana kwota jest wyrażona od początku w walucie obcej. Wysokość kredytu oszacowana jest na podstawie wstępnego przeliczenia wnioskowanej przez kredytobiorcę kwoty kredytu wyrażonej w złotych polskich. Kwota denominowana nie jest znana w chwili zawierania umowy kredytu (kredytobiorca nie wie, jaką kwotę kredytu w złotówkach otrzyma). Kwotę kredytu wypłaca się i spłaca w złotówkach. Przeliczenie startowe zadłużenia odbywa się według kursu kupna waluty obcej banku, a raty kredytu są przeliczane z tej waluty na złotówki po kursie sprzedaży banku. Kredytami denominowanymi były kredyty udzielane m.in. przez PKO BP, NORDEA, Fortis Bank, BGŻ, DEUTSCHE BANK czy Raiffeisen.

Jak wcześniej wspomnieliśmy, udzielane kredyty nie były kredytami walutowymi. Banki nie dysponowały odpowiednimi kwotami waluty obcej, aby udzielać w niej kredytu. Co więcej, kredytobiorcy nie potrzebowali waluty obcej, lecz określonej kwoty waluty polskiej, bo za tę kwotę nabywali nieruchomości w Polsce lub spłacali swoje inne zobowiązania wyrażone w złotych. W związku z tym udzielane kredyty były wypłacane i spłacane w złotych.

Podsumowując, kredyt walutowy jest kredytem, który jest od początku do końca wyrażany i spłacany w walucie obcej. Kredyt waloryzowany (zarówno indeksowany jak i denominowany) jest kredytem udzielonym w złotówkach i spłacanym również w złotówkach, ale wartość długu wyrażona jest w walucie obcej. O kredycie frankowym mówimy w przypadku posiadania kredytu waloryzowanego (i to niezależnie od waluty).

Dlaczego umowy kredytów frankowych naruszają prawa konsumentów?

Niemal wszystkie umowy kredytu indeksowanego i denominowanego nie posługują się jednym miernikiem wartości dla określania wysokości zobowiązań zarówno banku jak i kredytobiorcy, lecz stosują dwa różne mierniki. Bank swoje zobowiązania przelicza według kursu kupna waluty obcej, a więc kursu niższego od kursu średniego. Zobowiązania kredytobiorcy przeliczane są natomiast według kursu sprzedaży, a więc kursu wyższego. Zastosowanie tych podwójnych klauzul waloryzacyjnych prowadzi do osiągnięcia znacznych zysków przez bank kosztem kredytobiorcy. W świetle czego nie ulega wątpliwości, że klauzule waloryzacyjne stanowią nieuczciwe postanowienie umowne i nie wiążą konsumentów – zgodnie z art. 3851 k.c.

Skutki uznania przez sąd klauzul umownych za niedozwolone

W przypadku uznania przez sąd klauzul waloryzacyjnych za niedozwolone, czego skutkiem jest ich eliminacja, mamy do czynienia niewątpliwe z powstaniem braku w umowie. Wysokość zobowiązań stron została bowiem powiązana z kursem waluty obcej, przy czym sposób wyznaczania tego kursu został narzucony przez banki w sposób prowadzący do pokrzywdzenia konsumentów. Tego typu postanowienie umowne jest nieważne (albo co najmniej bezskuteczne). Koniecznym jest ustalenie jak wpływa to na ważność i treść pozostałej części umowy kredytu frankowego – z czym obecnie próbują poradzić sobie sądy.

Możliwości są trzy:

Cała umowa jest nieważna, bowiem: strony nie zawarłyby takiej umowy bez zapewnienia skutecznego mechanizmu waloryzacji, bądź uznana jest za sprzeczną z ustawą na podstawie art. 58 k.c.;
umowa jest ważna, ale w miejsce bezskutecznych zapisów indeksacyjnych na drodze sądowej wprowadza się inny mechanizm waloryzacji w oparciu o zasady współżycia społecznego;
umowa jest ważna, ale w miejsce nieważnych lub bezskutecznych postanowień waloryzacyjnych nie wchodzi żaden inny zapis.

Rozwiązanie pierwsze: unieważnienie umowy kredytowej

Upadek całej umowy kredytu frankowego wydaje się rozwiązaniem prawidłowym. Wyeliminowanie z umowy mechanizmu waloryzacji daje uzasadnione podejrzenie, że strony nie zawarłyby umowy bez tego postanowienia.

Za takim rozwiązaniem opowiadają się sądy. Przykładem mogą być wyroki Sądu Rejonowego dla Warszawy-Woli z dnia 25 stycznia 2017 r. (I C 1750/16) oraz Sądu Okręgowego dla Warszawy-Pragi z dnia 2 grudnia 2016 r. (III C 75/16) (z argumentacją, iż umowy kredytu są zgodnie z art. 58 k.c. nieważne – jako sprzeczne z postanowieniem art. 69 Prawa bankowego z uwagi na fakt, iż jej postanowienia nie pozwalają na ustalenie jakiej wysokości kredyt oraz z art. 3531 k.c. ze względu na okoliczność, iż bank w sposób dowolny, nie określony w umowie w sposób precyzyjny, kształtował wysokość kursu, według jakiego obliczane były raty spłaty kredytu oraz bieżące saldo zadłużenia).

W takim przypadku strony zobowiązane są do wzajemnego zwrotu otrzymanych świadczeń. Bank – do całości wpłaconych kwot, natomiast kredytobiorca do kwoty otrzymanego kredytu.

Rozwiązanie drugie: wprowadzenie nowego mechanizmu waloryzacji

To rozwiązanie jest znacznie bardziej kontrowersyjne i nie popierane w doktrynie. Zakłada ono, że po eliminacji klauzuli waloryzacyjnej w umowie kredytowej powstaje luka dotycząca ustalenia miernika waloryzacji, która musi zostać wypełniona. Jednakże w polskim prawie brak jest przepisów w odniesieniu do klauzul waloryzacyjnych. W konsekwencji uzupełnienie tej luki musi się odbyć na zasadzie odwołania się do zasad współżycia społecznego, czyli do zasad słuszności. Tu można wskazać kurs średni NBP jako podstawę. Jest to bowiem kurs niezależny od decyzji banków, a jednocześnie oparty na kursach rynkowych.

Rozwiązanie trzecie: unieważnienie klauzuli waloryzacyjnej

Rozwiązanie utrzymujące w mocy umowę, lecz pozbawiające skuteczności całą klauzulę waloryzacyjną. Skutkuje tym, że umowa kredytowa stałaby się umową pozbawioną powiązania z kursem waluty obcej, natomiast zachowałaby swoją moc w pozostałym zakresie, a więc przede wszystkim co do wysokości oprocentowania i zasad spłaty kredytu. Rozwiązanie takie wydaje się najbardziej pożądane, jeżeli z wnioskiem występuje konsument. Również sądy podzielają ten pogląd jak np. Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia w wyroku z dnia 19 lipca 2016 r. (VIII C 2064/15). Skutkiem powyższego jest konieczność zwrotu przez bank dokonanych nadpłat wynikających z przeliczeń walutowych oraz tzw. „odfrankowienie” kredytu czyli przeliczenie od początku w złotych polskich.

Zapraszamy do zapoznania się z najnowszymi orzeczeniami sądów w sprawach kredytów frankowych:

Umowa kredytu frankowego nieważna!

Kolejna wygrana sprawa frankowa.

Z uwagi na konieczność indywidualnej analizy każdej umowy oraz dążeń i możliwości kredytobiorców przed podjęciem decyzji o wystąpieniu do sądu, i o tym z jakimi roszczeniami powinni Państwo wystąpić, warto dokładnie całą sprawę przeanalizować z prawnikiem. Na adres mailowy: kancelaria@chudzikowski.pl prosimy przesłać swoją umowę kredytową. Dokonamy bezpłatnej wstępnej analizy i zweryfikujemy czy bank naruszył przepisy i czy warto walczyć o zwrot pieniędzy.

Czytaj więcej

Banknoty wypłacone dla kredytobiorcy, który wziął kredyt ze zmiennym oprocentowaniem opartym o WIBOR.

Skontaktuj się z nami

Adres

Plac Powstańców Śląskich 8/3
53-314 Wrocław

Kontakt

tel: 71 333 90 90
mail: kancelaria@chudzikowski.pl

Dane do faktury

Kancelaria Chudzikowski S.K.A.
NIP: 899-291-43-44
Plac Powstańców Śląskich 8/3
53-314 Wrocław

Odwiedź nas na Facebooku

Nr konta w Nest Banku
24 2530 0008 2041 1071 5731 0001

* Pola wymagane

Call Now Button