Kwota wolna od podatku
w 2017 roku nowelizacja przepisów

W dniu 30 listopada 2016 r. zakończono proces legislacyjny ustawy nowelizującej przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2016 r. poz. 1926). Wprowadzenie nowej regulacji stanowi konsekwencję ogłoszenia wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 28 października 2015 r. (sygn. akt K 21/14), w którym orzekł on, iż przepis ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych regulujący wysokość kwoty wolnej od podatku „w zakresie, w jakim nie przewiduje mechanizmu korygowania kwoty zmniejszającej podatek, gwarantującego co najmniej minimum egzystencji, jest niezgodny z art. 2 i art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.”. Skutkiem powyższego, z dniem 30 listopada 2016 r. utraciły moc przepisy ustawy dotyczące braku waloryzacji kwoty wolnej od podatku uznane przez TK za niekonstytucyjne. Nowe uregulowania wejdą w życie z dniem 01 stycznia 2017 r., tj. z dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej, jednakże znajdą zastosowanie do dochodów uzyskanych dopiero w 2017 r.

Przedmiotem nowelizacji stały się m.in. długo wyczekiwane regulacje dotyczące zmiany wysokości kwoty wolnej od podatku z 3 091 zł do 6 600 zł, a także nowe sposoby obliczania wysokości samego podatku. Zgodnie z założeniem ustawodawcy, nowe rozliczenia uwzględniane będą w oparciu o skalę progresywnie osiąganego dochodu, która warunkować będzie zmniejszenie możliwej do uwzględnienia kwoty zwolnionej z opodatkowania. Ponadto po osiągnięciu ustawowo określonego progu dochodowego, podatnikowi w ogóle nie będzie przysługiwało prawo do pomniejszenia kwoty podatku.

Jak wynika z nowej regulacji, tylko ci podatnicy, którzy osiągnęli roczne dochody nieprzekraczające kwoty 6 600 zł, będą całkowicie zwolnieni od obowiązku uiszczenia podatku dochodowego i w zasadzie tylko ta grupa podatnikow odczuje zmiany korzystnie. W dalszej kolejności, przedstawiając nowe zasady w uproszczeniu, w przypadku zarabiających powyżej 6 600 zł, ale nie więcej niż 11 000 zł, kwota możliwa do potrącenia z kwoty podatku będzie ulegać stopniowemu zmniejszeniu począwszy od 1 188 zł aż do 556,02 zł. Dla podstawy obliczenia podatku, a zatem dochodu osiągniętego w wysokości powyżej 11 000 zł jednak nieprzekraczającego 85 528 zł, ustawodawca przyjmuje, iż kwotą zmniejszającą podatek jest 556,02 zł, a zatem tak jak obecnie, kwotą wolną od opodatkowania jest 3 091 zł. Przekroczenie wskazanej sumy dochodów powyżej 85 528 zł powoduje stopniowe minimalizowanie kwoty pomniejszającej podatek, tak by końcowo podatnicy zarabiający najwięcej, tj. osiągający roczny dochód w wysokości 127 000 zł, byli zobowiązani do ponoszenia obowiązku uiszczenia podatku w całości. Zgodnie z treścią ustawy, nie przysługuje im prawo do pomniejszania kwoty należnego podatku.

Jak wynika z uzasadnienia nowelizacji, wprowadzone zmiany mają na celu uprzywilejowanie osób najmniej zarabiających, a zatem teoretycznie wydają się być korzystne dla osób pracujących dorywczo bądź w niepełnym wymiarze czasu pracy, jednakże najnowsza reforma wpłynie raczej na znikomą grupę społeczeństwa, bowiem w żaden sposób nie poprawi sytuacji majątkowej większości. Wydaje się natomiast  w pewnym stopniu krzywdząca dla osób bardziej przedsiębiorczych, którzy w ocenie ustawodawcy przy osiągnięciu dochodów w wysokości pięciokrotności minimalnego wynagrodzenia (wynoszącego w 2016 r. kwotę 1.850 zł), zostają pozbawieni możliwości pomniejszenia kwoty odprowadzanego podatku dochodowego.