Zmiany w opodatkowaniu Fundacji Rodzinnych 2025

Najnowsze zmiany w opodatkowaniu Fundacji Rodzinnych – czy jest się czego obawiać?

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano zaproponowany przez Ministerstwo Finansów i Gospodarki projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Skupia się on w znaczącej mierze na uszczelnieniu regulacji dotyczących opodatkowania Fundacji Rodzinnych.

W uzasadnieniu do projektu wskazano, że analiza praktyk i działań dotychczas funkcjonujących Fundacji Rodzinnych ujawniła potencjalne ryzyka wykorzystywania ich do działań sprzecznych z pierwotnie założonym celem. Projektodawcy podkreślili, że w wielu przypadkach Fundacje zakładane były wyłącznie celem uzyskiwania korzyści podatkowych, a te polegać miały przykładowo na odroczeniu momentu opodatkowania lub całkowitym z niego zwolnieniu. W uzasadnieniu projektu zwrócono również uwagę na fakt, że misją Fundacji Rodzinnych jest stworzenie mechanizmu bezpiecznej sukcesji. Nowelizacja ustawy ma na celu ograniczenie oczywistego nadużywania tej instytucji oraz instrumentalnego jej wykorzystywania jedynie dla osiągnięcia korzyści podatkowych.

Jakie główne zmiany zaproponowano w projekcie ustawy?

Najważniejszą zmianą zaproponowaną przez Ministerstwo jest ograniczenie zwolnienia podatkowego dla transakcji zbycia mienia Fundacji Rodzinnej. Zwolnieniu nie będą podlegać transakcje dokonywane przed upływem 36 miesięcy od końca roku kalendarzowego, w którym Fundacja Rodzinna nabyła mienie. Ograniczenie to ma jednak zastosowanie do mienia wniesionego nieodpłatnie, przekazanego lub nabytego od podmiotu powiązanego.

Wprowadzenie takiej zmiany ograniczyć ma odnotowywane wcześniej sytuacje, w których majątek był wnoszony
do Fundacji Rodzinnej wyłącznie celem jego następnego zbycia z wykorzystaniem korzystnego reżimu podatkowego, którym objęte są Fundacje Rodzinne.

Ograniczenie dotyczyć będzie mienia wniesionego po 31 sierpnia 2025 r.
Kolejną zaproponowaną zmianą, której zadaniem jest uszczelnienie podatkowego systemu Fundacji Rodzinnych, jest eliminacja zwolnienia podatkowego w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej za pośrednictwem podmiotów transparentnych podatkowo. Do tej pory wykorzystanie ich pozwalało na prowadzenie przez fundacje działalności wykraczającej poza katalog dozwolonej działalności gospodarczej z art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej oraz korzystanie przy tym ze zwolnień podatkowych.
Należy również wskazać, że Ministerstwo proponuje włączenie Fundacji Rodzinnej w reżim przepisów o zagranicznej jednostce kontrolowanej (CFC).

Co to oznacza?

W uproszczeniu CFC określić można jako instrument dążący do ograniczenia unikania opodatkowania poprzez wykorzystanie zagranicznych jednostek położonych w państwach, gdzie opodatkowanie jest niskie (tzw. rajach podatkowych). Od tej pory Fundacje Rodzinnej nie będą zwolnione z podatku od dochodów zagranicznych jednostek kontrolowanych.
Ostatnią z głównych zaproponowanych zmian jest doprecyzowanie zasad opodatkowania osiąganych przez Fundację Rodzinną przychodów z niektórych umów najmu lub dzierżawy. Opodatkowanie dotyczyć ma umów mających za przedmiot:

a) przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, jeśli fundator, beneficjent lub inna osoba powiązana posiada co najmniej 5% udziałów i praw,

b) budynki i lokale mieszkalne, chyba że wynajmowane są wyłącznie na cele mieszkalne (przy czym wskazano, że zwolnieniem podatkowym nie są objęte przychody z najmu krótkoterminowego). Wyraźne wyłączenie spod zwolnienia najmu krótkoterminowego stanowi pokłosie dyskusji, jaką kwestia ta wzbudziła niedawno w środowisku prawniczym. Krajowa Informacja Skarbowa wydała bowiem interpretację, w której wskazano, że najmu krótkoterminowego nie można zaliczyć do dozwolonej działalności gospodarczej Fundacji Rodzinnej w postaci najmu. Stanowisko KAS spotkało się z negatywną oceną sądów administracyjnych oraz większości środowiska prawniczego.

Podsumowanie

Zaproponowane zmiany nie stanowią bezpośredniego zagrożenia dla działalności Fundacji Rodzinnych, gdyż ograniczenia te już wcześniej pośrednio wynikały z generalnej klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Głównym celem zmian, co wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy, jest przeciwdziałanie nadużyciom podatkowym oraz doprecyzowanie zakresu dozwolonej działalności Fundacji Rodzinnych.

Modyfikacja przepisów ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r., ale uwaga – tak jak wspomnieliśmy w punkcie 1., zmiany dotyczące transakcji zbycia mienia będą dotyczyć mienia wniesionego do fundacji po 31 sierpnia 2025 r.!