Powiększenie funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej — opodatkowanie
Myśląc o założeniu fundacji rodzinnej zobowiązani jesteśmy spełnić narzucone przez ustawodawcę minimalne wymagania. Jednym z warunków sine qua non jest wniesienie mienia na pokrycie funduszu założycielskiego. Zgodnie z art. 17 ustawy o fundacji rodzinnej:
Fundator wnosi do fundacji mienie na pokrycie funduszu założycielskiego, o wielkości określonej w statucie, nie niższej niż 100 000 zł.
Zaznaczyć przy tym należy, że nie zostało sprecyzowane jakiego rodzaju mienie może być przedmiotem wniesienia na pokrycie funduszu założycielskiego. W praktyce oznacza to, że fundator może pokryć fundusz założycielski nieruchomościami, ruchomościami, środkami pieniężnymi, papierami wartościowymi lub udziałami, akcjami w spółkach kapitałowych.
Jeżeli jednak po jakimś czasie od zarejestrowania fundacji, fundator zdecyduje, że chciałby zwiększyć fundusz założycielski powstają pytania: czy i w jaki sposób może to zrobić oraz czy tak wniesione mienie podlegać będzie zwolnieniu z podatku CIT?
Czym jest fundusz założycielski fundacji rodzinnej?
Zacznijmy od tego czym jest fundusz założycielski i jakie są cele jego wniesienia. Fundusz założycielski to mienie, które zasila kapitał początkowy fundacji. Ustawowym celem fundacji rodzinnej jest gromadzenie mienia, zarządzanie nim w interesie beneficjentów oraz spełnianie świadczeń na rzecz beneficjentów. Fundusz założycielski pozwala na realizację powyższych założeń. Trudno mówić o jakiejkolwiek działalności fundacji rodzinnej pozwalającej na pomnożenie majątku i zarządzanie nim bez środków przeznaczonych na fundusz. Nierzadko fundatorzy decydują się na wniesienie do fundacji mienia w wysokości minimalnej narzuconej przez ustawę. Dzieje się tak najczęściej z dwóch powodów:
- aktualna sytuacja finansowa fundatora nie pozwala na ustanowienie funduszu w większej kwocie;
- fundator wykazuje nieufność wobec stosunkowo nowej instytucji jaką jest fundacja rodzinna i nie chce ryzykować utraty większej części majątku.
Jak dokonać zwiększenia funduszu założycielskiego?
Wskazać należy, że mienie wniesione na pokrycie funduszu założycielskiego nie może podlegać zwrotowi na rzecz fundatora (wyjątkiem jest sytuacja likwidacji lub rozwiązania fundacji rodzinnej) – takie ograniczenie zawarto w art. 20 ustawy o fundacji rodzinnej. Postanowienia ustawy o fundacji rodzinnej dopuszczają możliwość zwiększenia funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej.
Nic nie stoi na przeszkodzie zwiększenia funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej. Aby tego dokonać wystarczy aktualizacja spisu mienia. Pierwszy spis mienia sporządza fundator wykazując mienie przeznaczone na pokrycie funduszu założycielskiego. Dalsze aktualizowanie spisu mienia należy do obowiązków zarządu fundacji rodzinnej.
Wniosek o wydanie interpretacji podatkowej w sprawie opodatkowania mienia otrzymanego przez fundację rodzinną
Na gruncie powyższego stanu faktycznego wniesiony został wniosek do dyrektora KIS o wydanie interpretacji indywidualnej w celu ustalenia czy przychody Fundacji z tytułu otrzymania mienia na powiększenie funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej są wyłączone z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych (CIT)?
Czy fundacja rodzinna podlega zwolnieniu z opodatkowania?
Zauważyć trzeba, że fundacja rodzinna co do zasady podlega zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 25 ustawy o CIT. Wyjątki od tej reguły zastrzeżone zostały w ustępach 6 – 9 powyższego artykułu. W zakresie tych norm nie mieszczą się zdarzenia polegające na wnoszeniu mienia do fundacji rodzinnej, w tym na powiększaniu funduszu założycielskiego.
Wniesienie mienia przez fundatora w celu powiększenia funduszu założycielskiego w istocie stanowi formę nieodpłatnego nabycia mienia przez fundację rodzinną. Fundacja otrzymując bowiem mienie na powiększenie funduszu założycielskiego nie dokonuje żadnych ekwiwalentnych świadczeń na rzecz fundatorów w zamian za wniesione środki (nie wydaje żadnych praw udziałowych, nie dokonuje płatności).
Niezwykle istotnym i wymagającym podkreślenia jest, że ewentualne otrzymanie późniejszych świadczeń fundatorów będących jednocześnie beneficjentami, jako właśnie beneficjentów należy traktować jako odrębną niezależną czynność wykonywaną zgodnie ze statutem, która nie powinna być również postrzegana jako wynagrodzenie za wnoszone wcześniej do fundacji mienie. Tak więc wniesione przez fundatora mienie nie sprawi, że po stronie fundacji powstanie przychód podatkowy.
Kwalifikacja prawna zwolnienia fundacji rodzinnej z podatku CIT
Kwestią, która wymaga odrębnego wyjaśnienia oraz która była w dużej mierze przedmiotem analizy dyrektora KIS jest prawidłowa kwalifikacja prawna omówionego wyżej zwolnienia podatkowego.
W swoim pytaniu wnoszący o interpretacje dopatrywał się zwolnienia z podatku od mienia wnoszonego na powiększenie funduszu założycielskiego, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT, który literalnie stanowi:
4.Do przychodów nie zalicza się:
[…]
4) przychodów otrzymanych na utworzenie lub powiększenie kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela;
Taka kwalifikacja prawna jest jednak nietrafiona. Zawarte w art. 6 ust. 1 pkt 25 zwolnienie fundacji rodzinnej od podatku CIT ma charakter zwolnienia podmiotowego. Przez zwolnienie o charakterze podmiotowym rozumie się wyłączenie z obowiązków podatkowych podatnika, któremu ustawodawca przyznał takie zwolnienie w granicach określonego podatku.
Rzecz jasna przepisy normy szczególnej mogą przewidywać odstępstwa od tej reguły, co jednak nie ma miejsca na gruncie sytuacji wniesienia mienia w celu zwiększenia funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej.
Powiększenie funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej — wnioski
Powyższa analiza prowadzi do wniosku, że zwiększenie funduszu założycielskiego fundacji rodzinnej dla swojej skuteczności wymaga zmiany spisu mienia (w zależności od przyjętej w statucie formie) i może być dokonane w każdej chwili.
Zwiększenie dotychczasowego funduszu założycielskiego nie generuje po stronie fundacji rodzinnej zobowiązań podatkowych, w tym w szczególności podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Takie ukształtowanie przepisów sprawia, że fundacja jest niezwykle korzystnym instrumentem pozwalającym na bezpieczny i efektywny obrót posiadanym majątkiem.
Zastanawiasz się nad założeniem fundacji rodzinnej? Skontaktuj się z nami!
Skontaktuj się z nami
Plac Powstańców Śląskich 8/3
53-314 Wrocław
tel: 71 333 90 90
mail: kancelaria@chudzikowski.pl
Kancelaria Chudzikowski S.K.A.
NIP 899-291-43-44
Pl. Powstańców Śląskich 8/3 53–314 Wrocław
Nr konta w Nest Banku 24 2530 0008 2041 1071 5731 0001