Przeniesienie ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej na fundację rodzinną nie podlega opodatkowaniu podatkiem (PCC)

Publikacja interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej rozwiewa wątpliwości dotyczące opodatkowania przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce osobowej na fundację rodzinną. Już analiza przepisów ustawy o podatku dochodowym od czynności cywilnoprawnych pozwala stwierdzić, że wyżej nakreślona czynność prawna nie podlega podatkowi PCC. Stanowisko o braku opodatkowania zostało potwierdzone również w indywidualnej interpretacji dyrektora KIS.

Interpretacja

Analizę problemu oprzeć należy na art. 1 ust. pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym od czynności cywilnoprawnych.

Podatkowi podlegają:
1) następujące czynności cywilnoprawne:
a) umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
b) umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,
c) (uchylona)
d) umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego
długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
e) umowy dożywocia,
f) umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części
dotyczącej spłat lub dopłat,
g) (uchylona)
h) ustanowienie hipoteki,
i) ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz
odpłatnej służebności,
j) umowy depozytu nieprawidłowego,
k) umowy spółki;”
Art. 1. 1.

Określony przez ustawodawcę zamknięty katalog wyznacza dokładnie zakres czynności podlegających opodatkowaniu, a jego rozszerzanie jest niedozwolone.

Mając powyższe na uwadze należy się zastanowić czy umowa przeniesienia ogółu praw i obowiązków w spółce kapitałowej na fundację rodzinną (dalej jako: umowa przeniesienia) mieści się w katalogu art. 1 ust. 1 pkt. 1 Ustawy o podatku dochodowym od czynności cywilnoprawnych. Umowa przeniesienia uregulowana jest w art. 10 Kodeksu spółek handlowych.

Art. 10. § 1. Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko wówczas, gdy umowa spółki tak stanowi.
§ 2. Ogół praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej może być przeniesiony na inną osobę tylko po uzyskaniu pisemnej zgody wszystkich pozostałych wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej.
§ 3. W przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania tej spółki osobowej odpowiadają solidarnie występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki.

Jak widać KSH określa niezbędne minimum prawne umożliwiające zbycie ogółu praw i obowiązków wspólnika. Przy tym należy mieć na względzie, że czynność ta może być przeprowadzona w dowolnej formie prawnej tj. zarówno na podstawie umowy nazwanej (np. umowy sprzedaży), jak i umowy nienazwanej, bowiem przepisy KSH jak widać formy tej nie określają.

Kontynuując rozważania podkreślić należy, że ocena charakteru umowy zależy nie od jej nazwy, ale od rzeczywistej treści oraz celu i zgodnego zamiaru stron (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 listopada 2010 r. [I CSK 703/09]).

Czynność przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki na podstawie art. 10 KSH znacząco różni się od umowy sprzedaży uregulowanej w art. 535 KC, która to właśnie wskazana została w art. 1 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych jako podlegająca opodatkowaniu.

Na dowód powyższego wskazać należy różnice w zakresie przedmiotowym obu umów. Zgodnie bowiem z art. 535 KC, w umowie sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Zakres przedmiotowy z umowy przeniesienia z art. 10 KSH jest natomiast dużo szerszy – przenosi ona na nabywcę nie tylko ogół praw, ale i obowiązków wspólnika. Ponadto na mocy § 3 omawianego przepisu w przypadku przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika na inną osobę, występujący wspólnik oraz wspólnik przystępujący do spółki odpowiadają solidarnie za zobowiązania występującego wspólnika związane z uczestnictwem w spółce osobowej i zobowiązania ww. spółki osobowej.

Wnioski

Jak więc widać umowa sprzedaży od umowy przeniesienia ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej znacząco się różni, a ta druga nie mieści się w katalogu z art. 1 ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku dochodowym od czynności cywilnoprawnych. Przeprowadzona, analiza oparta na interpretacji dyrektora KIS, jednoznacznie obrazuje, że umowa przeniesienia ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej na fundację rodzinną nie jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Podstawa prawna: art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, art. 10 Kodeksu spółek handlowych, art. 535 Kodeksu cywilnego.

Źródło: https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/578211