Fakt, że fundacja rodzinna może nabywać oraz zbywać papiery wartościowe jest dzisiaj już wielu inwestorom znany. Takie kompetencje przyznał jej bowiem ustawodawca w art. 5 ustawy o fundacji rodzinnej.
- Fundacja rodzinna może wykonywać działalność gospodarczą w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2023 r. poz. 221) tylko w zakresie:
[…]
4) nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
Dodatkowo działalność mieszcząca się w katalogu art. 5 (a więc powyższa również) zwolniona jest na mocy art. 6 ust. 1 pkt. 25) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych z podatku CIT.
Czy zmiana podmiotu „grającego na giełdzie” z osoby fizycznej na fundację rodzinną może przynieść jakiekolwiek korzyści? Generalnie tak, zależy to jednak od taktyki inwestora (o czym później). Osiągając zysk na giełdzie fundacja rodzinna jest bowiem zwolniona z podatku zabierającego znaczną część wypracowanych korzyści – podatku Belki (19%).
Jego potoczna nazwa wzięła się od nazwiska ministra Marka Belki, który piastował urząd ministra finansów w 2002 r., czyli w momencie wprowadzenia wskazanego podatku. W praktyce jest to podatek od zysków kapitałowych, który uregulowany został w art. 30a oraz 30b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jego wysokość wynosi 19% od wypracowanego zysku, a pobierany jest między innymi od zysku z lokat bankowych, dywidend, czy odpłatnego zbycia papierów wartościowych akcji.
W praktyce oznacza to, że osoba fizyczna inwestująca za pomocą zwykłego konta maklerskiego od swojego dochodu zawsze zapłaci 19% podatek – bez względu na to czy dochód zostanie osiągnięty za sprawą dywidendy, czy np. sprzedaży akcji.
W przypadku fundacji rodzinnych sytuacja wygląda inaczej. Dopóki kapitał znajduje się wewnątrz fundacji rodzinnej wszelkie przychody zwolnione są z opodatkowania. Czy oznacza to, że możemy całkowicie uniknąć płacenia podatku? Niestety nie. Przy wypłacie przez beneficjentów z fundacji rodzinnej pieniędzy zarobionych dzięki inwestycjom giełdowym, opodatkowane zostaną one 15% podatkiem CIT. Przy długoterminowych inwestycjach wydaje się to niezwykle korzystną opcją w porównaniu z tym co daje regularne konto maklerskie. Porównajmy obie możliwości na przykładzie.
Przykład:
Zainwestowany kapitał: 500 000 zł
Okres inwestowania: 10 lat
Inwestując jako osoba fizyczna przy pomocy regularnego konta maklerskiego należy liczyć się z tym, że już podczas reinwestowania utracimy znaczną część zarobionego kapitału przez podatek Belki. Pobierany jest on bowiem każdorazowo po osiągnięciu przychodu oraz po każdej kapitalizacji odsetek. Jego wysokość wynosi 19%. Przyjmijmy, że inwestor osiągnął następujący dochód:
Oznacza to, że całkowity zysk inwestora na przestrzeni 10 lat wyniósł: 931 500 zł, przy obciążeniu podatkowym 218 500 zł.
Inwestowanie fundacji rodzinnej nie jest objęte podatkiem Belki, jest to podatek od osób fizycznych, fundacja rodzinna jest natomiast zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o fundacji rodzinnej – osobą prawną. Oznacza to, że wszystkie zarobione podczas reinwestowania pieniądze zasilą konto fundacji. Analizując więc sytuacje na tym samym przykładzie zysku, inwestor osiągnie:
Beneficjenci chcąc wypłacić osiągnięty zysk z fundacji zobowiązani będą do zapłaty 15% podatku CIT. Oznacza to w naszym przykładzie, że wypłacając zarobioną kwotę (w naszym przykładzie 1 150 000 zł) inwestor zyska 977 500 zł tracąc 172 500 zł na podatkach. Jeżeli natomiast pieniądze pozostaną w fundacji rodzinnej obciążenie podatkowe wyniesie 0 zł.
Już na tym przykładzie widać więc, że długotrwałe inwestowanie jako fundacja rodzinna pozwala zaoszczędzić pieniądze. Dodatkowo czym dłuższy będzie okres inwestowania i większe będą zarobione kwoty tym więcej możemy zyskać.
Mimo tego, że inwestowanie jako fundacja rodzinna niesie za sobą niewątpliwe korzyści, dla inwestorów niecierpliwych nie będzie to dobre rozwiązanie. Jeżeli bowiem inwestowane kwoty będą niskie, a inwestor będzie je chciał szybko wypłacić z fundacji, inwestowanie w ten sposób może okazać się nieopłacalne.
Ministerstwo finansów zaprezentowało zawężającą interpretację przepisów dotyczących wnoszenia do fundacji rodzinnych detalicznych obligacji skarbowych. Artykuł 101 ustęp 1 ustawy o finansach publicznych stanowi:
„1.Skarbowy papier oszczędnościowy jest skarbowym papierem wartościowym oferowanym do sprzedaży:
1) osobom fizycznym;
2) stowarzyszeniom, innym organizacjom społecznym i zawodowym oraz fundacjom wpisanym do rejestru sądowego, a w przypadku nierezydentów - również wpisanym do innego rejestru urzędowego, o ile warunki emitowania tak stanowią.”
Według ministerstwa finansów fundacja rodzinna nie mieści się w kręgu podmiotów określonych w ustępie 2. Trudno jednak zgodzić się z taką interpretacją. Fundacja rodzinna jest przecież fundacją wpisaną do rejestru sądowego, w naszej opinii uznać należałoby więc, że spełnia określone literalnie w przepisie przesłanki. Interpretacja ministerstwa finansów jest ponadto szkodliwa zarówno dla fundacji rodzinnej jak i rynku. W pierwszym przypadku ogranicza przecież rozwój fundacji, w drugim natomiast hamuje rozwój rynku – każde ograniczenie o podobnym charakterze skłania przecież inwestorów do wyprowadzenia kapitału za granicę.
Należy również nadmienić, że osoby fizyczne zgodnie z art. 30h obowiązane są do zapłaty daniny solidarnościowej w wysokości 4% od uzyskanego dochodu ponad kwotę 1 000 000 zł. W pojęciu dochodu mieszczą się również przychody płynące ze sprzedaży papierów wartościowych. Dopóki jednak pieniądze będą inwestowane przez fundację rodzinną podatek ten nie będzie obowiązywał (fundacja rodzinna jest osobą prawną) i w ten sposób inwestor uniknie daniny solidarnościowej.
Wydaje się, że korzyści finansowe płynące z założenia fundacji rodzinnych są oczywiste, a możliwości oszczędnościowe jakie fundacja daje w przypadku inwestycji giełdowych ukazują powyższe przykłady. System fundacji rodzinnych jest naszym zdaniem jednym z najbardziej korzystnych tego typu rozwiązań w Europie. Oczywiście fundacja rodzinna to nie tylko korzyści płynące podczas „gry na giełdzie”, aby dowiedzieć się więcej o pozytywach fundacji rodzinnych, zapraszamy do naszych artykułów poświęconych tej tematyce.
Jeżeli masz dodatkowe pytania lub interesuje Cię założenie fundacji rodzinnej zachęcamy do kontaktu z Kancelarią Prawną Chudzikowski.
Plac Powstańców Śląskich 8/3
53-314 Wrocław
tel: 71 333 90 90
mail: kancelaria@chudzikowski.pl
Kancelaria Chudzikowski S.K.A.
NIP 899-291-43-44
Pl. Powstańców Śląskich 8/3 53–314 Wrocław
Nr konta w Nest Banku 24 2530 0008 2041 1071 5731 0001