Sankcja kredytu darmowego

Sankcja kredytu darmowego — który z banków mógł oferować wadliwe umowy?

Dla przypomnienia, opisana w naszym poprzednim artykule sankcja kredytu darmowego (SKD) dotyczy uprawnienia konsumenta będącego stroną umowy jednego z produktów finansowych, takich jak kredyt czy pożyczka, oferowanych zarówno przez banki komercyjne i spółdzielcze, ale też przez spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK) jak i podmioty parabankowe.

Sankcja stanowi formę ochrony konsumentów przed nieuczciwymi praktykami banków i instytucji finansowych, objawiających się w naruszaniu ustawowych obowiązków informacyjnych, na przykład w zakresie prawidłowego wskazania rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO) oferowanego kredytu lub pożyczki.

Jak wynika z przeprowadzonej przez serwis Bankier.pl analizy raportów banków notowanych na warszawskiej giełdzie, według stanu na koniec III kwartału 2024 r. pięć podmiotów wskazało na toczące się przeciwko nim
postępowania sądowe, dotyczące sankcji kredytu darmowego.

W kolejności, według ilości spraw, są to:

PKO Bank Polski,

Alior Bank,

Bank Millennium,

BNP Paribas Bank

Bank Ochrony Środowiska.

Łącznie powyższe banki zaraportowały 6 835 aktywnych postępowań, zauważalny jest przy tym wyraźny trend wzrostowy – od I do końca III kwartału liczba sporów wzrosła o 230%. Trzeba zaznaczyć, że wymienione banki prawdopodobnie odpowiadają za jedynie połowę toczących się postępowań sądowych w przedmiocie SKD, ponieważ z informacji opublikowanych pod koniec sierpnia 2024 r. przez Związek Banków Polskich, takich spraw miało być już około 10 tysięcy.

Czy Twoja umowa jest również wadliwa?

Przede wszystkim, aby skorzystać z sankcji kredytu darmowego, należy być konsumentem – zobowiązanie nie może mieć związku z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Ponadto, przepisy wskazują na inne wymogi formalne, których spełnienie kwalifikuje do skorzystania z SKD:

Kredyt lub pożyczka nie może przekraczać kwoty 255 550,00 zł,

Kredyt nie może być zabezpieczony hipotecznie. Wyjątkiem są umowy kredytu lub pożyczki hipotecznej zawarte pomiędzy 18 grudnia 2011 r., a 21 lipca 2017 r.

Umowa musi być wciąż wykonywana lub od całkowitej spłaty nie upłynął rok.

W przypadku spełnienia powyższych warunków, do SKD kwalifikują się umowy, których wady naruszają ustawę o kredycie konsumenckim. Przykładowo może być to:

Niedochowanie obowiązku zawarcia umowy w formie pisemnej lub innej formie szczególnej;
Brak wskazania lub błędne określenie w umowie wymaganych prawem elementów, takich jak:

1. dane umożliwiające identyfikację konsumenta zawierającego umowę,
2. rodzaj zaciąganego zobowiązania,
3. czas obowiązywania umowy,
4. całkowita kwota udzielanego kredytu,
5. wskazanie innych kosztów, opłat i prowizji wynikających z umowy,
6. termin i zasady wypłaty i spłat kredytu,
7. stopa oprocentowania kredytu oraz warunki jej zastosowania i zmiany,
8. roczna stopa oprocentowania dla zadłużenia przeterminowanego oraz warunki jej zastosowania i zmiany,
9. rzeczywista roczna stopa oprocentowania (RRSO),
10. całkowita kwota do zapłaty na dzień zawarcia umowy wraz z zasadami jej obliczenia,
11. wskazanie możliwości i procedury odstąpienia od umowy,
12. a także wcześniejszej spłaty kredytu wraz z ewentualnym wskazaniem prawa kredytodawcy do pobrania z tego tytułu prowizji i sposobu jej naliczenia.

Co należy podkreślić, w realiach spraw zawisłych przed sądami, błędy najczęściej nie sprowadzały się do całkowitego braku wskazania niektórych elementów, na przykład kwoty wpłacanego kredytu lub oprocentowania, lecz błędnego wyliczenia tych wartości. Powyższa lista nie wyczerpuje wszystkich możliwych wad umów, dlatego w razie jakichkolwiek wątpliwości, warto skonsultować treść swojej umowy z profesjonalistami.