TSUE i frankowicze: kolejny wyrok korzystny dla kredytobiorców
Czy sąd może wprowadzić spłatę po średnim kursie NBP w miejsce klauzul abuzywnych? Czy uprawniony jest do zastąpienia nieuczciwych warunków innymi, które uzna za właściwe? Czy Kredytobiorca powinien obawiać się upływu terminów przedawnienia? Te i wiele innych wątpliwości rozwiewa wydane w czwartek najnowsze orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
8 września 2022 roku Trybunał odniósł się do zadanych mu pytań prejudycjalnych. Pytania zostały zadane w trzech sprawach połączonych do wspólnego rozpoznania: C-80/21, C-81-21 oraz C-82/21.
Stanowisko TSUE w sprawie dzielenia klauzul niedozwolonych
Pierwszą kwestią, którą poruszył Trybunał, była możliwość dzielenia klauzuli niedozwolonej. Trybunał miał rozważyć, czy sądy mogą uznać za nieuczciwy jedynie fragment postanowienia niedozwolonego, a w konsekwencji usunąć go z umowy, pozostawiając pozostałą część w mocy
Trybunał poddał ocenie, czy sąd krajowy może usunąć z umowy postanowienie o konieczności uzyskania zgody banku na wypłatę lub spłatę przez konsumenta kredytu denominowanego do CHF z pominięciem mechanizmu przeliczeniowego.
Ostatecznie TSUE uznał, że takie działanie jest nieuprawnione, jeżeli usunięcie klauzuli sprowadzałoby się do zmiany istoty całego postanowienia. W praktyce oznacza to, że sąd nie ma prawa usuwać fragmentu klauzuli, jeżeli zmieni to sens danego zapisu umownego. Jest to dobra wiadomość dla frankowiczów. Wielokrotnie podkreślano, że takie rozwiązanie nie wywołałoby zniechęcającego skutku wobec banku stosującego w umowach z konsumentami nieuczciwe zapisy.
Zastępowanie klauzuli abuzywnej przepisami prawa o charakterze ogólnym
Dodatkowo TSUE rozstrzygnął, że nieuprawnione jest zastąpienie klauzul abuzywnych przepisem dyspozytywnym prawa krajowego o charakterze ogólnym.
Przypomnijmy, że banki konsekwentnie podnoszą, że świadczenie wyrażone w walucie obcej może być spłacane po kursie średnim NBP. Banki twierdziły, że dopuszczalne jest, aby w miejsce klauzuli abuzywnej wprowadzić właśnie ten kurs, a umowę kredytową utrzymać w mocy.
Jednak TSUE jednoznacznie opowiedział się po stronie frankowiczów. Trybunał uznał, że przepis wskazywany przez banki nie odwoływał się bezpośrednio do umów kredytów waloryzowanych kursem waluty obcej (w tym CHF). Dlatego też Trybunał uznał, że nie można uzupełnić tym przepisem luk powstałych po usunięciu nieuczciwych postanowień.
Przedawnienie roszczeń frankowiczów
Również w kwestii przedawnień TSUE wziął stronę kredytobiorców. Trybunał wskazał, że rozpoczęcie biegu przedawnienia roszczeń rozpoczyna się dopiero w momencie powzięcia przez kredytobiorcy wiedzy o tym, że jego umowa zawiera klauzule niedozwolone.
Oznacza to, że nieuzasadniona jest argumentacja, według której frankowicze mogą dochodzić jedynie nieprzedawnionych rat kredytu. Według tej (podkreślmy — nieprawidłowej) teorii roszczenia do każdej z rat kredytu miały się przedawniać po 10 latach od dnia płatności konkretnej raty.
Jednak wyrok TSUE nie pozostawia złudzeń: nie jest istotne, kiedy podpisano umowę. Nie jest także istotne, kiedy kredytobiorca dokonywał przelewów. Zamiast tego należy ustalić, kiedy kredytobiorca dowiedział się o nieuczciwym charakterze umowy kredytu.
Podsumowanie wyroku TSUE z dnia 8 września 2022 r.
Chociaż orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości UE nie jest przełomowe, to podtrzymuje korzystną dla frankowiczów linię orzeczniczą. Jest to przede wszystkim wyraźny sygnał dla sądów krajowych. Trybunał wskazuje sądom drogę, jaką powinny obrać, aby właściwie stosować prawo konsumenckie.
Pamiętajmy, że zgodnie z zapisami Konstytucji RP, a konkretnie z art. 91 ust. 3 prawo stanowione przez instytucje UE podlega stosowaniu przez polskie sądy. Co więcej, jeżeli prawo unijne (w tym unijne dyrektywy) koliduje z krajową ustawą, prawu unijnemu należy przyznać pierwszeństwo. Dlatego właśnie tak ważne są wskazania Trybunału co do interpretacji dyrektywy 93/13, która chroni także interesy frankowiczów.
Od 2016 roku pomagamy frankowiczom. Nasi specjaliści od spraw frankowych odnoszą sukcesy przed sądami w całej Polsce. Jeżeli masz umowę kredytu frankowego, możesz skontaktować się z nami za pośrednictwem maila: kancelaria@chudzikowski.pl lub telefonicznie: 71 333 90 90. Możesz także zobaczyć nasze sukcesy.
Skontaktuj się z nami
Plac Powstańców Śląskich 8/3
53-314 Wrocław
tel: 71 333 90 90
mail: kancelaria@chudzikowski.pl
Kancelaria Chudzikowski S.K.A.
NIP 899-291-43-44
Pl. Powstańców Śląskich 8/3 53–314 Wrocław
Nr konta w Nest Banku 24 2530 0008 2041 1071 5731 0001
Kancelaria Chudzikowski S.K.A. | kontakt: kancelaria@chudzikowski.pl | 2023 © all rights reserved