Jak uniknąć zapłaty zachowku?
Zachowek jako instytucja prawa spadkowego chroni najbliższych spadkobierców, którzy są ustawowo powołani do spadku. Niemożliwe jest więc bezpośrednie uniknięcie jego zapłaty w momencie, kiedy jest już należny. Jednakże odpowiednio przemyślane i zorganizowane „przekazanie” nieruchomości przez zbywcę może uchronić jej przyszłego właściciela przed ewentualnymi roszczeniami o zapłatę zachowku. W tym artykule przybliżymy instytucję umowy dożywocia — jednego ze sposobów na uniknięcie powstania roszczenia o zachowek.
W kolejnym artykule przedstawimy instytucję Fundacji Rodzinnej, która w przyszłości również może zapobiec dochodzeniu zachowku przez uprawnionych spadkobierców.
Czym jest umowa dożywocia?
Umowa dożywocia polega na przekazaniu nieruchomości w zamian za dożywotnią opiekę. Uszczegóławiając – nabywca nieruchomości zobowiązuje się do przyjęcia zbywcy jako domownika i do jego dożywotniego utrzymania. Nabywca zobowiązuje się m.in. dostarczać pożywienie, ubranie, światło i opał, zapewnić opiekę w razie choroby oraz zorganizować pogrzeb — w zamian za przeniesienie własności nieruchomości.
Jak widać więc, w przeciwieństwie do darowizny, umowa dożywocia jest umową wzajemną odpłatną. Z tego względu nie należy tak przekazanej nieruchomości traktować tożsamo z darowizną — nieruchomość objęta umową dożywocia nie wejdzie w skład masy spadkowej. Oznacza to, że od nieruchomości przekazanej za pomocą umowy dożywocia osoby uprawnione do spadku nie mogą domagać się zachowku.
Umowa dożywocia czy darowizna?
Trudno jednoznacznie wskazać czy opisane rozwiązanie jest korzystniejsze niż najczęściej stosowane przekazanie nieruchomości poprzez darowiznę. Biorąc pod uwagę skutki dotyczące zachowku to należy zauważyć, że zgodnie z art. 993 § 1 Kodeksu Cywilnego przy obliczaniu zachowku dokonane przez spadkodawcę darowizny dolicza się do spadku. Przepis ten nie obejmuje natomiast nieruchomości przekazanych umową dożywocia.
Wydaje się, że jeśli chcemy, aby nasz majątek otrzymała konkretna osoba przy jednoczesnym zapewnieniu sobie opieki i utrzymania umowa dożywocia będzie idealnym rozwiązaniem. Natomiast jeśli chcemy podarować nieruchomość konkretnej osobie, nie pozbawiając przy tym najbliższych roszczenia o należny im zachowek, wskazanym będzie pozostać przy darowiźnie.
Forma oraz opodatkowanie umowy dożywocia
Umowa dożywocia wymaga formy aktu notarialnego pod rygorem nieważności. Podatek PCC w wysokości 2% procent od wartości nieruchomości zapłaci jej nabywca.
Rozwiązanie umowy dożywocia
Kodeks cywilny przewiduje możliwość rozwiązania umowy tylko przez jej strony, które podpisały umowę dożywocia. W konsekwencji spadkobiercy dożywotnika nie będą mogli dochodzić jej unieważnienia w celu uzyskania jakichkolwiek środków, a takie ryzyko istnieje w przypadku umowy darowizny.
Umowa dożywocia — podsumowanie
Dla osób, które pragną przekazać należący do nich dom czy mieszkanie, umowa dożywocia jest możliwością wartą rozważenia. Dzięki temu, że jest to umowa odpłatna pozwala na przekazanie nieruchomości konkretnej osobie przy jednoczesnym pozbawieniu do niej praw przez ustawowych spadkobierców.
Jeżeli zastawiasz się jaki sposób przekazania nieruchomości będzie dla Ciebie najlepszy lub rozważasz założenie Fundacji Rodzinnej zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Chudzikowski. Nasi specjaliści pomogą wybrać Ci najlepszą drogę oraz przeprowadzą przez cały proces aż do finalizacji sprawy.
Skontaktuj się z nami
Plac Powstańców Śląskich 8/3
53-314 Wrocław
tel: 71 333 90 90
mail: kancelaria@chudzikowski.pl
Kancelaria Chudzikowski S.K.A.
NIP 899-291-43-44
Pl. Powstańców Śląskich 8/3 53–314 Wrocław
Nr konta w Nest Banku 24 2530 0008 2041 1071 5731 0001
Kancelaria Chudzikowski S.K.A. | kontakt: kancelaria@chudzikowski.pl | 2024 © all rights reserved